کد مطلب:24553 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:25

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

براي تأمين كمبودهاي معنوي چه راهكارهايي وجود دارد؟

معنويت و رشد آن در دين تحت عناوين خاصّي آمده كه هر كدام مسير واحدي دارند. آن واژه ها عبارتند از: اطاعت و فرمانبرداري; قرب و نزديك شدن به خداوند; انقطاع و بريدن از غيرخدا و فقط اطاعت او; عبوديت و بندگي حق و رهايي از غير; خلوص و اخلاص و مراتبي كه ديگر انگيزه اي غير از رضايت حق در حركات نباشد; تزكيه و پاك نمودن خويش از هر آلودگي نفساني.
اين همه حالاتي هستند كه حاكي از گرايش بالاي معنوي در مؤمن هستند، امّا مسير اين مراحل همه از شناخت و سپس عشق و ايمان شروع مي شود. شناخت خدا و مهر و لطف و وفاي اوست كه در انسان عشقي را پايه مي ريزد كه به ايماني برتر دست مي يابد و سپس اطاعت و عمل در مراتب گوناگون آن شكل مي گيرد. در اين باره خودشناسي و خداشناسي و مطالعه كتابهاي اخلاقي و اسوه ها و مناجاتهاي عميق ائمه((عليهم السلام)) راه را هموار مي سازد و همتي را بارور مي كند، تا به احساس دلخواه دست يابيم; گرچه در مراتب اين ادراك نبايد هدف لذّت روحي باشد و اطاعت و عمل به تكليف بر همه چيز مقدّم است.
توجّه به موانع حركت و درك معنويّت بسيار مهم است. مثلا گاهي بخل و عدم انفاق همه احساسهاي معنوي را كور مي كند. ممكن است جواني كه در سنين ازدواج است و

ـ2330ـ
بايد ازدواج كند، از اين كار خودداري كرده و بخواهد با رفتن به حج درجات معنوي كسب كند. در حالي كه پيامبر اكرم((صلي الله عليه وآله)) فرموده اند: «ازدواج كسب نيمي ازدين است». پس در سير معنوي بايد هم به روشها، هم به مراحل و هم به موانع توجّه داشت.
در آيه زيبايي از قرآن مي خوانيم: «يضع عنهم اصرهم و الاغلال التي كانت عليهم»(1). پيامبران سنگينيها و زنجيرها را از پاي انسانها برمي دارند پس بايد در خويش تأمّلي كرد و اين زنجيرها را برداشت. اين موانع و زنجيرها عبارتند از: دلبستگي به تعريف و ستايش مردم، وسوسه هاي شيطاني، هواهاي نفس و جلوه هاي دنيا. چاره كار نيز در عشق و ايمان بزرگتر است، كه اين زنجيرها را بگسلد. معرفت و مقايسه آنچه راه حق مي دهد و آنچه اين موانع و زنجيرها مي دهند، انسان را به عشق و ايماني بزرگتر، يعني عشق به الله رهنمون مي سازد.

(بخش پاسخ به سؤالات )

ـــــــــــــــــــــ
1 - سوره اعراف، آيه 157.

ـ2331ـ